Centrum Stomatologiczne STDent | Łomża | Ełk | Wysokie Mazowieckie
Centrum Stomatologiczne STDent | Łomża | Ełk | Wysokie Mazowieckie
Wielu pacjentów traktuje usunięcie zęba jako ostateczność. I słusznie — stomatologia współczesna stawia na leczenie i zachowanie naturalnych zębów jak najdłużej. Jednak są sytuacje, gdy ekstrakcja jest nieunikniona. W takich przypadkach do akcji wkracza chirurg stomatologiczny. Usunięcie zęba, szczególnie ósemki czy zęba zatrzymanego, to precyzyjny zabieg chirurgiczny wymagający doświadczenia i odpowiedniego przygotowania.
W tym artykule wyjaśniamy, kiedy konieczne jest usunięcie zęba, jakie są rodzaje ekstrakcji, jak wygląda zabieg i jak się do niego przygotować. Poruszymy też kwestie związane z gojeniem oraz dalszym leczeniem — np. implantacją.
Decyzja o usunięciu zęba nigdy nie jest podejmowana pochopnie. Stomatolog zawsze najpierw rozważa inne możliwości leczenia — leczenie kanałowe, odbudowę, czy zabiegi periodontologiczne. Usunięcie to ostateczność, gdy ząb nie nadaje się do uratowania lub zagraża zdrowiu innych struktur.
Do najczęstszych wskazań należą:
zniszczenie zęba próchnicą do granic nieodwracalnych,
nieodwracalne zapalenie tkanek okołowierzchołkowych,
złamanie korzenia poniżej linii dziąsła,
zatrzymane ósemki (zęby mądrości),
przewlekłe stany zapalne zębów zatrzymanych,
przygotowanie do leczenia ortodontycznego (np. przy dużym stłoczeniu),
zęby mleczne, które nie wypadły mimo wyrzynania się stałych.
W każdym z tych przypadków lekarz ocenia, czy możliwe jest bezpieczne usunięcie zęba w gabinecie, czy potrzebna będzie pomoc chirurga stomatologicznego.
Usuwanie zęba nie zawsze wygląda tak samo. W zależności od jego położenia, stanu i budowy, zabieg może mieć różny przebieg.
Ekstrakcja prosta to zabieg polegający na usunięciu zęba przy pomocy kleszczy i dźwigni. Wymaga dobrej widoczności i dostępu do korzenia. Najczęściej wykonuje się ją w przypadku zębów jedno- lub dwukorzeniowych, które są w pełni wyrznięte.
Ekstrakcja chirurgiczna to bardziej zaawansowany zabieg, który wymaga nacięcia dziąsła, a czasem również usunięcia fragmentu kości otaczającej ząb. Tę metodę stosuje się m.in. przy:
zębach zatrzymanych,
korzeniach złamanych poddziąsłowo,
zębach zgiętych lub zakrzywionych korzeniach,
zębach, które nie dają się ruszyć klasycznymi narzędziami.
Zabieg chirurgiczny często kończy się założeniem szwów i wymaga dłuższej rekonwalescencji.
Zęby mądrości, czyli ósemki, to temat budzący wiele emocji. U części osób wyrzynają się prawidłowo i nie sprawiają problemów. U innych są źródłem przewlekłych stanów zapalnych, bólu, a nawet uszkodzeń sąsiednich zębów. Często też w ogóle się nie wyrzynają — zostają w kości lub pod dziąsłem. Takie zęby nazywamy zatrzymanymi.
Zatrzymane ósemki mogą powodować:
nawracające stany zapalne dziąseł (pericoronitis),
ropnie,
ucisk na zęby sąsiednie i ich przesuwanie,
torbiele i zmiany w kości.
Ich usunięcie to zazwyczaj zabieg chirurgiczny, wymagający precyzyjnej techniki. Często wykonywany jest na podstawie tomografii komputerowej 3D, która pozwala dokładnie ocenić położenie zęba i jego relację z nerwem zębodołowym dolnym.
Choć zabieg może być bardziej inwazyjny, jego przeprowadzenie w odpowiednim momencie zapobiega poważnym powikłaniom w przyszłości.
Przed planowanym zabiegiem — niezależnie czy prostym, czy chirurgicznym — lekarz przeprowadza wywiad medyczny i zleca badania obrazowe (RTG, czasem tomografię CBCT). Dzięki temu może ocenić, jakie trudności mogą się pojawić i zaplanować przebieg leczenia.
Co warto wiedzieć przed zabiegiem?
Nie jedz tuż przed zabiegiem, ale nie przychodź też na czczo (szczególnie jeśli masz obniżoną tolerancję glukozy).
Poinformuj lekarza o przyjmowanych lekach – szczególnie rozrzedzających krew, na nadciśnienie, cukrzycę.
Zadbaj o higienę jamy ustnej – im czystsza jama ustna, tym mniejsze ryzyko infekcji.
Przygotuj dzień wolny – szczególnie po ekstrakcji chirurgicznej warto zaplanować odpoczynek.
Pacjenci z chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą, powinni mieć dobrze kontrolowaną chorobę i konsultację z lekarzem prowadzącym.
Proces gojenia po ekstrakcji to czas, w którym organizm odbudowuje tkanki w miejscu po zębie. Kluczowe jest, aby nie zaburzyć tworzącego się skrzepu — to on chroni ranę i inicjuje gojenie.
Etapy gojenia:
1–2 dni: obrzęk, lekki ból i krwawienie – naturalna reakcja organizmu.
3–5 dni: ustępowanie dolegliwości, początek regeneracji tkanek.
7–10 dni: rana się zamyka, zwykle wtedy usuwa się szwy (jeśli były zakładane).
do kilku tygodni: całkowita odbudowa tkanek miękkich i kostnych.
Co pomaga w gojeniu?
unikanie płukania jamy ustnej przez pierwsze 24h,
niejedzenie gorących posiłków,
niepalenie papierosów,
unikanie wysiłku fizycznego przez pierwsze dni.
Warto też stosować się ściśle do zaleceń lekarza – np. przyjmować przepisane antybiotyki lub leki przeciwbólowe.
Choć większość ekstrakcji przebiega bez komplikacji, istnieje kilka możliwych powikłań, które wymagają uwagi:
suchy zębodół – brak skrzepu lub jego wypadnięcie; objawia się silnym bólem po 2–3 dniach,
krwawienie utrzymujące się dłużej niż 24h,
ropne wysięki, gorączka, nieprzyjemny zapach z jamy ustnej – mogą świadczyć o infekcji,
uszkodzenie nerwu zębodołowego – rzadkie, ale możliwe przy ekstrakcji dolnych ósemek.
W razie wystąpienia tych objawów należy niezwłocznie skontaktować się z gabinetem stomatologicznym. Szybka reakcja pozwala uniknąć poważniejszych problemów.
Usunięcie zęba to dopiero pierwszy krok. Każda luka w uzębieniu może prowadzić do przesuwania się zębów, zaburzeń zgryzu, zaniku kości i problemów estetycznych. Dlatego już na etapie planowania ekstrakcji warto zastanowić się nad odbudową ubytku.
Najczęstsze opcje:
implant zębowy – najtrwalsze i najbardziej fizjologiczne rozwiązanie,
most protetyczny – jeśli sąsiednie zęby nadają się do oszlifowania,
proteza ruchoma – przy większych brakach zębowych.
Chirurg stomatolog może też przygotować miejsce pod implant – np. wykonując tzw. socket preservation (zabezpieczenie zębodołu materiałem kościozastępczym). Dzięki temu późniejsza implantacja będzie łatwiejsza i bardziej przewidywalna.
Usuwanie zębów i zabiegi chirurgiczne to nieodłączny element współczesnej stomatologii – wykonywane tylko wtedy, gdy leczenie zachowawcze nie jest już możliwe. Choć brzmią groźnie, dzięki nowoczesnym technikom i doświadczeniu lekarzy są bezpieczne i przewidywalne. Kluczem do sukcesu jest odpowiednia diagnostyka, przygotowanie pacjenta oraz właściwa opieka po zabiegu. Jeśli czeka Cię ekstrakcja – nie obawiaj się. Porozmawiaj z chirurgiem, zapytaj o wszystkie opcje i zadbaj o swój komfort na każdym etapie leczenia.